آشكارسازهاي گاز مادون قرمز :

اين آشكارسازها براي كشف و آشكارسازي گازهايي به كار ميروند كه غالباً قابل اشتعال و در گروه گازهاي هيدروكربني ميباشند. اين آشكارسازها فقط براي گازهايي قابل استفاده هستند كه حداقل داراي دو اتم متفاوت مي باشند و براي آشكارسازي گاز هيدروژن نمي‌توان از آنها استفاده نمود. اساس عملكرد آشكارسازهاي مادون قرمز جذب اشعه مادون قرمز توسط گازهاي چند اتمي است. هر يك از گازهايي مانند دي اكسيد كربن (CO2) ، متان (CH4) و يا گازهاي هيدروكربني ديگر ،‌ درصد مشخص و متفاوتي از انرژي پرتوهاي مادون قرمز عبوري از خود را جذب مي نمايند. مقدار جذب تابعي از طول موج نور عبوري و تركيب گاز مي باشد به نحوي كه به طور مثال مقدار جذب دي اكسيد كربن در طول موج 4.26 ميكرون حداكثر بوده و براي اكثر گازهاي هيدروكربني در طول موج 3.4 ميكرون حداكثر جذب انرژي اتفاق مي افتد. بر اين اساس مقدار انرژي نوراني كه به گيرنده مادون قرمز در طرف مقابل فرستنده ميرسد، متناسب با مقدار گاز موجود در مسير مي باشد. به اين شكل مدار ميكروپروسسوري بر اساس داده هاي از پيش ذخيره شده از گازهاي معلوم، مقدار گاز موجود را مشخص مي‌نمايد.

مزاياي آشكار ساز گاز مادون قرمز:
امنيت در مقابل آلودگي و سمي شدن
عدم نياز به كاليبراسيون دوره اي كه نصب آنها در مناطق با دسترسي سخت را آسان و بي دردسر مي كند
عدم وابستگي اندازه گيري به مقدار اكسيژن محيط
قابليت كار(اندازه گيري ) مداوم با وجود گازدر محيط

معايب آشكارسازهاي گاز مادون قرمز:
هزينه ابتدايي بالاتر : در گذشته آشكار سازهاي مادون قرمز نسبت به آشكارساز كاتاليتيك داراي قيمت بيشتري بودند اما با پيشرفت تكنولوژي اين اختلاف بسيار كمتر از گذشته است
هزينه بالاتر تجهيزات يدكي
محدوديت نوع گاز قابل آشكارسازي : آشكار ساز مادون قرمز براي آشكارسازي گازهاي هيدروكربني قابل استفاده است و قادر به آشكارسازي گاز هيدروژن نيست
تست آشكارساز مادون قرمز نياز به حجم نسبتاً زيادي از گاز مورد نظر دارد
براي كار دردماي محيط بالاتر از 70 درجه مناسب نيست
براي آشكارسازي چند گاز همزمان قابل استفاده نيست

آشكارسازهاي گاز الكتروشيميايي :

اين آشكارسازها براي كشف و آشكارسازي گازهاي سمي و اكسيژن به كار مي روند. به طور ساده سه الكترود در بستري الكتروليتي قراردارند كه محلولي اسيدي يا نمكي است. الكترودها يكي كاتد ،‌يكي آند و ديگري مرجع مي باشد. بسته به نوع گاز و تركيب اين سلول ، ‌ گاز وارد شده دچار اكسايش يا كاهش (احياء) مي‌شود. يونهاي مثبت به سمت كاتد و يونهاي منفي به سمت آند حركت مي‌كنند و جرياني الكتريكي را ايجاد مي كنند كه مقدار آن متناسب با مقدار گاز وارد شده به سلول است. وجود مقداري اكسيژن در محيط براي عملكرد اين سنسور ضروري است هر چند مقداري اكسيژن محلول در الكتروليت موجب مي‌شود براي زمانهاي كوتاه عملكرد سنسور ممكن باشد. زمان پاسخگويي اين سنسورها (T90) بين30 تا 60 ثانيه مي‌باشد.

مزاياي سنسورهاي الكتروشيميايي عبارتند از:
حساسيت بالا ،‌ خطي بودن خروجي و سادگي كار با آنها ، كوچكي ابعاد ،‌ توان مصرفي پايين
معايب سنسورهاي الكتروشيميايي عبارتند از:
زمان نگهداري كوتاه ،‌ تاثير پذيري نسبت به عوامل آلاينده محيطي ،‌ و كوتاه شدن عمر عملكرد آنها در محيط هاي خيلي خشك و خيلي گرم

آشكارساز گاز نيمه هادي اكسيد فلزي :

اين آشكارسازها براي كشف و آشكارسازي گازهاي سمي و همچنين گازهاي قابل اشتعال قابل استفاده اند. اساس كار اين نوع آشكارساز تغيير مقاومت يك نيمه هادي اكسيد فلزي به هنگام وجود گازهدف مي‌باشد. نيمه هادي كه از نوع اكسيد فلزي است ( غالباً فلزات سنگين يا فلزات واسطه مانند روي ) بر بستري از سيليسيم قراردارد و تا دماي حدود 200 تا 250 درجه سانتيگراد گرم مي‌شود. هنگاميكه گازهدف وجود ندارد اكسيژن سطح نيمه هادي را يونيزه كرده و آنرا نيمه رسانا مي‌كند. به هنگام ورود مولكولهاي گاز هدف ،‌ يونهاي اكسيژن كاهش يافته و باعث افزايش مقاومت نيمه هادي مي‌شوند كه اين تغيير متناسب با مقدار گاز بوده و به صورت الكتريكي قابل اندازه گيري است. (T90) بين30 تا 60 ثانيه مي‌باشد.

مزاياي سنسور گاز نيمه هادي عبارتند از :
حساسيت بالا و توانايي ي آشكارسازي مقادير كم از گاز هدف ،‌ محدوده ي دماي عملكرد وسيع و طول عمر زياد
معايب سنسورگاز نيمه هادي عبارتند از :
حساسيت به گازهاي ديگر ، غير خطي بودن خروجي ، حساسيت نسبت به رطوبت ، حساسيت نسبت به آلاينده ها